Rentowność produkcji stała się w ostatnich latach kluczowym tematem w uprawie roślin doniczkowych. Wobec rosnących kosztów wszystkich środków niezbędnych do uprawy roślin, potencjalnych oszczędności warto poszukiwać w ograniczaniu kosztów pracy. Zmniejszająca się dostępność pracowników sprawia, że koszty zatrudnienia rosną, stanowiąc jeden z największych kosztów produkcji roślin. Aby je obniżyć, warto zdecydować się na zautomatyzowanie niektórych prac z wykorzystaniem zaawansowanych maszyn szkółkarskich.
W trudnych warunkach rynkowych właśnie koszty zatrudnienia stanowią wyznacznik rentowności produkcji roślin. Dotyczy to w szczególności uprawy roślin o niskiej marży, gdzie rentowność produkcji musi być dokładnie skalkulowana. Do niedawna kalkulacja była prosta, środki produkcji miały stabilną cenę, podobnie jak wynagrodzenie pracowników. Dziś jednak sytuacja się zmieniła. Zarówno koszty środków produkcji roślin, jak i koszty pracy drastycznie wzrosły, co sprawia, że klasyczna, mało zmechanizowana produkcja niektórych gatunków roślin stanęła na granicy opłacalności. Rozwiązaniem tego problemu są zaawansowane maszyny szkółkarskie, których zastosowanie omawia specjalista z firmy Royal Brinkman, specjalizującej się w przenoszeniu sprawdzonych w Europie innowacji na polski grunt.
Liczba pracowników na hektar
Przy produkcji roślin doniczkowych w Polsce średnio zatrudnionych jest 6 pracowników na hektar. Zajmują się oni przesadzaniem roślin, transportem oraz rozstawianiem doniczek w szklarni/tunelu foliowym lub na zagonach. Wykonują też liczne prace pielęgnacyjne oraz przygotowują rośliny do sprzedaży. Dla porównania: w Holandii, gdzie koszty utrzymania pracownika są wysokie, a chętnych do pracy w ogrodnictwie jest niewielu, jest to 1-2 pracowników na hektar. Wysokie koszty pracy sprawiły, że przedsiębiorstwa ogrodnicze zaczęły inwestować w automatyzację procesów produkcji roślin.
Automatyzacja w szklarni – sposób na zmniejszenie kosztów pracy
Automatyzacja niektórych prac zmniejsza koszty, poprawiając zarówno efektywność produkcji roślin, jak i jakość roślin. Początkowe koszty inwestycji w automatyzację mogą być wprawdzie wysokie, w dłuższej perspektywie przynoszą jednak znaczne oszczędności. Dzięki automatyzacji pracownicy nie muszą wykonywać powtarzalnej, monotonnej pracy i mogą skupić się na pracach pielęgnacyjnych, do których niezbędna jest ludzka ręka.
W produkcji roślin doniczkowych zautomatyzować można kluczowe prace, wykonywane dotąd przez pracowników:
- przygotowywanie podłoża z wykorzystaniem rozdrabniaczy i mieszalników
- sortowanie sadzonek – maszyny do selekcji sadzonek
- przesadzanie młodych roślin z wykorzystaniem doniczkarek i transplanterów
- transportowanie roślin – stoły buforowe i taśmociągi
Automatyczne przygotowanie podłoża
Przygotowanie podłoża do produkcji roślin doniczkowych to praca angażująca pracowników, którzy manualnie rozdrabniają i mieszają duże ilości podłoża. Podłoże, dostarczane do gospodarstwa w formie sprasowanych big bali, wymaga dokładnego rozdrobnienia, w trakcie którego odzyskuje pierwotną strukturę. Proces ten wymaga dużego nakładu pracy, która jest fizycznie obciążająca dla wykonujących ją osób. Co więcej, aby uzyskać właściwą strukturę podłoża, praca powinna być wykonywana przez doświadczonych pracowników – odpowiednia przepuszczalność oraz „puszystość” podłoża ma bowiem znaczny wpływ na prawidłowy wzrost i rozwój roślin.
Aby przyspieszyć i zautomatyzować pracę przy rozdrabnianiu i mieszaniu substratu warto zainwestować w rozdrabniacz do torfu, który szybko i w pełni automatycznie przywraca pierwotną strukturę podłoża, delikatnie spulchniając je i mieszając. Praca, która normalnie angażowałby kilkoro pracowników, jest wykonywana automatycznie, a urządzenie może być bez przeszkód obsługiwane przez jedną osobę. Rozdrabniacze są łatwe i intuicyjne w obsłudze, dzięki czemu praca z nimi wymaga jedynie podstawowego przeszkolenia.
Solidne wykonanie urządzenia oraz wysoka jakość elementów konstrukcyjnych sprawiają, że raz poniesione koszty przynoszą korzyści przez wiele lat, usprawniając pracę i zmniejszając jej koszty, a także zwiększając dokładność rozdrobnienia podłoża i poprawiając rozwój roślin.
Automatyczna selekcja sadzonek
Selekcja sadzonek wydaje się być procesem wymagającym subiektywnej oceny powierzchni liści, ich wybarwienia oraz wielkości samej sadzonki. Jest to proces czasochłonny, wymagający zaangażowania kilku pracowników. Choć mogłoby się wydawać, że do selekcji sadzonek niezbędny jest udział człowieka, okazuje się, że z powodzeniem praca ta może być zautomatyzowana i wykonana przez maszynę. Maszyna do selekcji sadzonek Select-O-Mat poddaje selekcji sadzonki w multiplatach. Aby ocenić stan każdej rośliny, maszyna wypycha sadzonki z mutliplaty, obraca je o 360 stopni i z pomocą kamery sprawdza jej wielkość, wybarwienie i powierzchnię liści. Na tej podstawie sadzonki są dzielone na różne kategorie plus odpad i umieszczane w odpowiednich multiplatach.
Automatyzacja sadzenia roślin
Kolejnym procesem, wymagającym wykonywania monotonnej, mechanicznej pracy jest przesadzanie roślin. Nie wymaga ono dużego wysiłku, jest jednak czasochłonne i powtarzalne. Aby sprawnie umieszczać sadzonki w doniczkach, potrzebnych jest co najmniej kilku pracowników, którzy przygotowują doniczki, napełniają je podłożem, ugniatają podłoże i umieszczają wewnątrz sadzonkę.
Aby usprawnić ten proces, wiele gospodarstw ogrodniczych decyduje się na wykorzystanie doniczkarki. Automatycznie przygotowuje ona doniczki z podłożem do umieszczenia w nich sadzonek. Wykorzystanie doniczkarek pozwala na automatyzację sadzenia roślin i zwiększenie wydajności do kilku tysięcy doniczek na godzinę. Sadzonki mogą być umieszczane w doniczkach przez pracowników lub z wykorzystaniem kolejnego urządzenia – transplantera. Przesadza on rośliny z multiplatów do doniczek, a prędkość sadzenia uzależniona jest od szybkości pracy doniczkarki. Sadzenie może więc odbywać się w sposób półautomatyczny – z wykorzystaniem doniczkarki lub w pełni automatyczny – z wykorzystaniem doniczkarki i transplantera.
Automatyzacja transportu i rozstawiania doniczek
Kolejną czynnością wymagającą pracy kilkorga osób jest przenoszenie roślin oraz rozstawianie ich na zagonach. Jednym z rozwiązań pozwalających na ograniczenie liczby potrzebnych pracowników podczas transportowania roślin są stoły buforowe i taśmociągi, w połączeniu z wózkami do transportu doniczek. Stoły budowane są na indywidualne zamówienie klienta, dzięki czemu pozwalają optymalnie zagospodarować obszar pomiędzy doniczkarką a przestrzenią pracy wózka widłowego. Sadzonki trafiają na stół buforowy bezpośrednio z doniczkarki, skąd są transportowane w kierunku wózka widłowego, który odbiera je ze stołu i rozstawia na zagonach. W ten sposób praca, angażująca dotąd 3-4 osoby może być wykonana przez jednego pracownika – operatora wózka widłowego.
Automatyzacja pracy przy produkcji roślin ozdobnych pozwala na zmniejszenie liczby pracowników na hektar, więc mimo początkowych kosztów inwestycji szybko przynosi duże oszczędności i zwiększa rentowność produkcji. Dzięki automatyzacji selekcji sadzonek, przygotowania podłoża, sadzenia i transportu roślin w obrębie gospodarstwa można zminimalizować ilość pracowników, zatrudnionych przy produkcji roślin. Ponadto znaczna część pracy może być wykonywana przez pracowników przeszkolonych jedynie w zakresie obsługi maszyn, podczas gdy doświadczeni pracownicy mogą zająć się pracami pielęgnacyjnymi. Automatyzacja przynosi więc szereg korzyści w uprawie roślin ozdobnych, przyczyniając się do poprawy jakości roślin oraz zwiększając rentowność produkcji.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o możliwościach automatyzacji produkcji, skontaktuj się ze specjalistą z Royal Brinkman:
Przemysław Wrześniewski
e-mail: przemyslaw.wrzesniewski@royalbrinkman.com
tel. +48 602 261 484
