Jak pozbyć się gryzoni? Z tym pytaniem klienci centrów i sklepów ogrodniczych najczęściej zwracają się pod koniec lata i wczesną jesienią, kiedy po zebraniu rolniczych plonów gryzonie szukają schronienia w domach i piwnicach. Innym problemem są gryzonie polne, które podgryzają młode pędy i cebulki kwiatowe. Zanim konsument zwróci się do profesjonalnych firm DDD, sięga po ogólnie dostępne produkty do zwalczania tych nieproszonych gości
Tekst: prof. Jan Narkiewicz-Jodko, Ilona Rosiak
Czy jest sprawdzony sposób na zwalczanie gryzoni? Nie! Prosta odpowiedź na trudne pytanie nie satysfakcjonuje konsumentów, ale z ekonomicznego punktu widzenia cieszy producentów oraz detalistów, którzy po kilku nieudanych próbach doboru produkty, wreszcie wskazują na ten właściwy. Z czego to wynika? Laikowi trudno bowiem stwierdzić, z jakim gryzoniem dokładnie ma do czynienia. Z drugiej strony produkty skierowane na rynek hobby bazują na substancjach czynnych o różnej skuteczności.
Podział produktów im dedykowanych jest bardzo czytelny – środki na gryzonie sanitarne oraz polne, które pod względem warunków sprzedaży podlegają podobnym przepisom co środki ochrony roślin. Różnią się również ze względu na bogactwo oferty, której podaż ze strony producentów do zwalczania myszy i szczurów jest doprawdy imponująca.
W ofercie – gryzonie sanitarne
Na sklepowych półkach znaleźć można wiele produktów służących do zwalczania nieproszonych gości. Trudno jednak wyrokować o ich skuteczności. Producenci każdego sezonu udoskonalają składy preparatów i oferują nowe rozwiązania. Wśród dostępnych na rynku produktów znaleźć można preparaty w formie garnulek, kostek, płynów, past, lepów i łapek. Konsumenci w pierwszej kolejności decydują się na te pierwsze. Rozwiązanie to jest zasadne w przypadku próby złapania pojedynczych egzemplarzy niewielkich rozmiarów gryzoni, takich jak myszy czy mniejsze szczury. Nieco mniej radykalnym sposobem zwalczanie gryzoni mogą być odstraszacie ultradźwiękowe, które dzięki bardzo wysokiemu zakresowi częstotliwości oraz funkcji automatycznej zmiany częstotliwości oraz „omiatania” terenu skutecznie oddziałuje na szkodniki takie jak myszy, szczury, a nawet pająki, muchy, mrówki itp.
Jeśli jednak wyżej wymienione sposoby okażą się zawodne, klient wraca do centrum ogrodniczego po środki chemiczne, w doborze których niemalże całkowicie polega na doświadczeniu sprzedawcy. Wśród producentów tego typu asortymentu wskazać można m.in. Agrecol z serią Arox, Agropak, Bayer, Best Pest, Bros, Sumin, Tamark, Themar, Vigonez,
Ochrona – gryzonie polne
Zalecenia ochrony roślin przed gryzoniami na 2011 rok zatwierdzone przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zgodnie z dyrektywą Komisji Europejskiej, dopuszczają do stosowania przeciwko gryzoniom w uprawach roślin tylko dwa środki: ziarno zatrute fosforkiem cynkowym 01 AB do stosowania w sadach po zbiorze owoców i w uprawach pszenicy oraz Sadoplon 75 WP do odstraszania gryzoni polnych w uprawie tulipanów, przez zanurzenie cebul bezpośrednio przed sadzeniem w 40% papce preparatu.
Na terenach otwartych, nie użytkowanych rolniczo takich jak: pola golfowe, boiska trawiaste, trawniki przydomowe, działki rekreacyjne oraz w obrębie zabudowań i pomieszczeń odwiedzanych przez norniki i karczowniki został zarejestrowany i dopuszczony do stosowania Normix Granulat na norniki, zawierający identyczny składnik czynny jak wycofany Normix AT GR – brodifakum.
Wymienione środki należy ściśle stosować zgodnie z instrukcją umieszczoną na opakowaniu preparatu, ze zwróceniem szczególnej uwagi na ochronę środowiska naturalnego i zdrowia ludzi. Ze względu na wysoką toksyczność wymienionych środków w stosunku do ptaków i ssaków, należy je stosować wyłącznie do zamieszkałych nor.
Metody alternatywne
W związku z wycofaniem z programu zwalczania gryzoni większości środków chemicznych stosowanych przeciwko tym szkodnikom, należy korzystać w pierwszej kolejności z dostępnych metod niechemicznych. Racjonalne zabiegi agrotechniczne i profilaktyczne, natychmiastowa podorywka po sprzęcie zbóż, głęboka orka jesienna, unikanie pozostawiania słomy na polu, niszczenie resztek pożniwnych, wykaszanie traw na miedzach, rowach i nieużytkach, znacząco ograniczają nadmierny rozwój populacji omawianych szkodników.
Gryzonie mają wielu wrogów naturalnych, obniżających w znacznej mierze ich liczebność takich jak: łasice, ryjówki, jeże, myszołowy, płomykówki, bociany, koty. Należy więc chronić te zwierzęta. Ustawiać na polach wysokie tyczki spoczynkowe z umocowaną poprzeczką dla ptaków drapieżnych, aby mogły wypatrywać swe ofiary. Zakładać żywopłoty i remizy dla gnieżdżenia się ptaków, na miedzach i brzegach pól układać kupki kamieni dla ryjówek i łasic.
Dobre efekty w zwalczaniu gryzoni daje zalewanie nor wodą. Należy norę szybko zatopić, a po wsiąknięciu wody norę powtórnie zalać. Większość gryzoni wychodzi już po pierwszym zalaniu. Metodą tą można wyłowić większość gryzoni żyjących w norach. W celu zabezpieczenia kory szczególnie młodych nasadzeń w sadach, w okresie jesiennym należy je zabezpieczyć otulinami z perforowanego plastiku lub innego materiału. Otulina powinna być wkopana w ziemię na głębokość 20 cm i sięgać do wysokości 50 cm nad ziemią. Stosowanie w sadach gorczycy jako rośliny okrywowej także odstrasza gryzonie.
Do napisania artykułu wykorzystano także opracowania następujących autorów: A. Romakowa-Żmudzińska, K. Jaworska, M.Stec, S. Ignatowicz, A. Ufniarski.
